Pumy
Puma - jest największym przedstawicielem małych kotów. Jego masa jest charakterystyczna dla wielkich kotów, jednak jest bliżej spokrewniony z małymi i średnimi kotami. Podrodzina małych kotów ewoluowała w Azji 11 milionów lat temu. Przeprowadzone badania nad taksonomią kotów na szczątkach tylko częściowo wyjaśniają ich pochodzenie. Dużo wyjaśniło badanie mtDNA, a ponieważ w zapisie kopalnym koty te są słabo reprezentowane, jest to satysfakcjonujący wynik.
Pumy żyją samotnie. Nie mają stałych legowisk i krążą po swych rewirach, wielkości zwykle ponad 30 km2. Ich wzrok i słuch są bardzo dobre, ale węch jest słaby. Dzięki bardzo silnym przednim łapom puma może podobno skoczyć na wysokość 5 m. Zwierzęta te polują na bobry, jeżozwierze i zające, ale ich głównym pożywieniem są jelenie, najczęściej chore lub stare. Zabijają średnio jednego tygodniowo; padlinę zaciągają w bezpieczne miejsce, gdzie żywią się nią przez kilka dni. Kiedyś pumy występowały w obu Amerykach częściej niż jakiekolwiek inne zwierzęta. Dopóki miały schronienie i pokarm, można je było spotkać w lasach i na bagniskach, na pustkowiach gór i równin. Ale podobnie jak wiele innych zwierząt drapieżnych, wytępiono je w większości tych miejsc i teraz żyją głównie w odległych zakątkach, gdzie rzadko trafia człowiek. Puma to wielki kot - waży ponad 100 kg - o szarobrązowej sierści na grzbiecie, przechodzącej na bokach i brzuchu w białawą. Prawdopodobnie z powodu takiego właśnie ubarwienia i pokaźnych rozmiarów puma często nazywana jest lwem południowoamerykańskim. Ale z tą jednobarwnością sprawa nie jest prosta, bo młode przychodzą na świat w futerku cętkowanym, ozdobionym na pyszczku dwiema czarnymi smugami. W miarę jak pumiątko rośnie, plamy stopniowo stają się coraz bledsze, coraz mniej wyraźne, aż wreszcie całkowicie zanikają. Podobnie jak inni członkowie rodziny kotów, puma przesypia zwykle dzień w gęstych zaroślach, na konarach drzew lub nawet w wysokiej trawie, a czynne życie rozpoczyna z nadejściem nocy. Najchętniej poluje na młode ssaki domowe, na przykład cielęta lub źrebięta, które oddaliły się od matek, atakuje też niezbyt duże dziko żyjące zwierzęta, jak ostronos czy aguti, potrafi nawet upolować w koronie drzewa zwinną małpę, a także takiego szybkobiegacza jak duży strusiowaty ptak nandu.
